فضائل القرآن(ابی بن کعب)اُبیّ‌بن‌کَعب بن قَیس بن عُبید بن زید انصاری (م ح ۱۹ تا ۳۶ ق) از کاتبان وحی، وی از قبیله خزرج، تیره بنی‌نجّار و کنیه‌اش ابومنذر یا ابوالطفیل بود و در جاهلیت از معدود کسانی بود که نوشتن می‌دانست. ۱ - معرفی اجمالی مؤلفابی بن کعب (م ح ۱۹ تا ۳۶ ق) از اصحاب رسول اللّه (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و سیدالقراء و کاتب وحی از مفسران شیعه است. ابن ندیم در الفهرست و سید حسن صدر در تاسیس الشیعه [۶]
صدر، سید حسن، تاسیس الشیعه، ص۳۱۹.
و آقا بزرگ تهرانی در الذریعة ابی بن کعب را اولین مؤلف در علم تفسیر فضائل القرآن و فرات کوفی در تفسیر خود و سیوطی و شیخ طوسی و دیگران [۱۰]
مدنی، علیخان بن احمد، الدرجات الرفیعة فی طبقات الشیعة، ص۳۲۳.
[۱۱]
حسینی شوشتری، سید نورالله، مجالس المؤمنین، ج۱، ص۲۳۲.
او را در طبقه اول مفسران از صحابه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می دانند.۲ - قرائت قرآن بر ابی به امر خداصاحب مجالس المؤمنین می‌نویسد: نقل است که چون آیه لم یکن الذین کفروا من اهل الکتاب نـازل شـد جبرئیل با حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) گفت: که پروردگار امر فرموده که آن را به ابی بن کعب بخوان. پس حضرت این معنی را به ابی اظهار نمود. ابی از روی خوش حالی از آن حضرت پرسید که آیا من در عالم بالا و ملاء اعلی مذکور شده ام؟ آن حضرت فرمودند بلی. پس ابی گریه بسیار کرد... [۱۴]
مرکز دائرة المعارف اسلامی، دایرة المعارف تشیع، ج۱، ص۴۵۱.
.۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن اول»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۲۸. |